Zmiany dotyczące cen transferowych

W ramach zapowiedzianego przez nas cyklu dotyczącego prezentacji zmian w podatkach, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2019 r., przedstawiamy poniżej informacje dotyczące regulacji odnoszących się do cen transferowych.

Uchylone zostały dotychczasowe przepisy, które regulowały kwestie cen transferowych (art. 9a i art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 25 i 25a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Dodane zostały nowe rozdziały (rozdział 1a w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych i rozdział 4b w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie z uzasadnieniem do ustawy: „Ujęcie nowych regulacji w odrębnych rozdziałach obu ustaw uzasadnione jest specyfiką regulowanej tematyki, powodującej zasadność jej wyodrębnienia. Jednocześnie, ujęcie regulacji w odrębnych rozdziałach – podzielonych na oddziały dla lepszej czytelności regulacji – istotnie zwiększy przejrzystość wprowadzanych przepisów. Obecnie obowiązujące przepisy art. 9a i art. 11 ustawy o CIT oraz art. 25 i art. 25a ustawy o PIT, poprzez kilkukrotne ich nowelizacje stały się zbyt rozbudowane i przez to mało czytelne.”.

Nowelizacja podwyższa progi kwotowe, po przekroczeniu których powstaje obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych. Zatem, zrezygnowano z progu odnoszącego się do poziomu przychodów lub kosztów, ustalonych na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych. 

Lokalna dokumentacja cen transferowych będzie sporządzana dla transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym, której wartość, pomniejszona o podatek od towarów i usług, przekroczy w roku podatkowym następujące progi dokumentacyjne:

• 10 000 000 zł – w przypadku transakcji towarowej;
• 10 000 000 zł – w przypadku transakcji finansowej;
• 2 000 000 zł – w przypadku transakcji usługowej;
• 2 000 000 zł – w przypadku innej transakcji niż określona w pkt 1-3.

Natomiast grupowa dokumentacja cen transferowych będzie sporządzana przez podmioty spełniające łącznie następujące warunki:

• podlegają obowiązkowi sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych,
• należą do grupy podmiotów powiązanych, dla której jest sporządzane skonsolidowane sprawozdanie finansowe,
• skonsolidowane przychody grupy podmiotów powiązanych przekroczyły w poprzednim roku obrotowym kwotę 200 000 000 zł.

Z kolei, do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych są obowiązani także podatnicy:

• dokonujący, bezpośrednio lub pośrednio, zapłaty należności na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową (tzw. raj podatkowy), jeżeli łączna kwota wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku obrotowym łączna kwota wymagalnych w tym roku świadczeń przekracza 100 000 zł lub równowartość tej kwoty, lub
• zawierający z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową:
  1. umowę spółki niebędącej osobą prawną, jeżeli łączna wartość wniesionych przez wspólników wkładów przekracza 100 000 zł lub równowartość tej kwoty, lub
  2. umowę wspólnego przedsięwzięcia lub inną umowę o podobnym charakterze, w których wartość wspólnie realizowanego przedsięwzięcia określona w umowie, a w przypadku braku określenia w umowie tej wartości, przewidywana na dzień zawarcia umowy, przekracza 100 000 zł lub równowartość tej kwoty.

Termin na złożenie oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych oraz informacji o cenach transferowych to 9 miesięcy po zakończeniu roku podatkowego.

Informacja o cenach transferowych będzie przekazywana za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w formie elektronicznego formularza TP-R (obecnie CIT/TP lub PIT/TP).

Oświadczenie o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych składa się za pomocą środków komunikacji elektronicznej zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej.

Oświadczenie o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych podpisuje kierownik jednostki w rozumieniu ustawy o rachunkowości (ew. oświadczenie składa i podpisuje każda z osób uprawnionych do reprezentacji − w przypadku gdy kilka osób spełnia kryteria kierownika jednostki albo nie jest możliwe określenie kierownika jednostki). Nie jest dopuszczalne złożenie oświadczenia przez pełnomocnika.

Termin na sporządzenie grupowej dokumentacji cen transferowych będzie wynosił 12 miesięcy po zakończeniu roku podatkowego.

Natomiast termin przedłożenia, na żądanie organów podatkowych, dokumentacji wynosi 7 dni od dnia doręczenia tego żądania.

Została wprowadzona możliwość posługiwania się grupową dokumentacją cen transferowych sporządzoną przez inny podmiot z grupy, w tym również w języku angielskim (organ podatkowy może wystąpić jednak z żądaniem przedłożenia w terminie 30 dni dokumentacji w języku polskim).

Zostały wprowadzone nowe zwolnienia z obowiązku sporządzania lokalnej dokumentacji. Zwolnienia te dotyczą m. in. następujących transakcji:

• zawieranych wyłącznie między podmiotami krajowymi (pod pewnymi warunkami),
• objętych decyzją w sprawie porozumienia w sprawach ustalenia cen transakcyjnych,
  w okresie, którego dotyczy ta decyzja,
• których wartość w całości trwale nie stanowi przychodu lub kosztów uzyskania przychodu
  (z pewnymi wyłączeniami),
• między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową,
• których cena została ustalona w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych,
• polegających na przypisaniu dochodu do zagranicznego zakładu położonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez zagraniczne podmioty powiązane, jeżeli przepisy umów
  o unikaniu podwójnego opodatkowania przewidują, że dochody te mają być opodatkowane poza Polską.

Zmianie ulegają elementy lokalnej i grupowej dokumentacji cen transferowych, tak aby odzwierciedlały wymogi wynikające z wytycznych OECD.

I tak, lokalna dokumentacja cen transferowych powinna zawierać następujące elementy:

• opis podmiotu powiązanego;
• opis transakcji, w tym analizę funkcji, ryzyk i aktywów;
• analizę cen transferowych, w tym:
  1. analizę danych podmiotów niepowiązanych lub transakcji zawieranych z podmiotami niepowiązanymi lub pomiędzy podmiotami niepowiązanymi uznanych za porównywalne do warunków ustalonych w transakcjach kontrolowanych, zwaną dalej „analizą porównawczą”, albo
  2. analizę wykazującą zgodność warunków, na jakich została zawarta transakcja kontrolowana, z warunkami, jakie ustaliłyby podmioty niepowiązane, zwaną dalej „analizą zgodności” − w przypadku gdy sporządzenie analizy porównawczej nie jest właściwe w świetle danej metody weryfikacji cen transferowych lub nie jest możliwe przy zachowaniu należytej staranności;

• informacje finansowe.

Natomiast grupowa dokumentacja cen transferowych powinna zawierać następujące elementy dotyczące grupy kapitałowej (w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 44 ustawy o rachunkowości – jednostka dominująca wraz z jednostkami zależnymi):

• opis tej grupy;
• opis istotnych wartości niematerialnych i prawnych tej grupy;
• opis istotnych transakcji finansowych tej grupy;
• informacje finansowe i podatkowe tej grupy.

Analiza porównawcza oraz analiza zgodności podlegają aktualizacji nie rzadziej niż co 3 lata, chyba że zmiana otoczenia ekonomicznego w stopniu znacznie wpływającym na sporządzoną analizę uzasadnia dokonanie aktualizacji w roku zaistnienia tej zmiany.

Nowelizacja wprowadza dla dwóch rodzajów transakcji (tj. pożyczek oraz usług o niskiej wartości dodanej) uproszczone rozwiązania, których zastosowanie przez podatnika skutkuje uznaniem ceny lub elementu ceny za rynkową – skorzystanie przez podatnika z tego rozwiązania z jednej strony zapewni mu ochronę przed zakwestionowaniem ceny przez organ podatkowy, a z drugiej strony zostanie zwolniony w pewnym zakresie z obowiązków dokumentacyjnych dotyczących transakcji (lokalna dokumentacja cen transferowych dotycząca tych transakcji może nie zawierać analizy porównawczej lub analizy zgodności.).

Z dniem 1 stycznia 2019 r. zostaną uchylone dotychczasowe przepisy przewidujące możliwość zastosowania 50% sankcyjnej stawki podatku w przypadku, gdy organ podatkowy określił dochód podatnika w wysokości wyższej (stratę w wysokości niższej) niż zadeklarowana przez podatnika
w związku z dokonaniem transakcji lub ujęciem innych zdarzeń, a podatnik nie przedłożył dokumentacji podatkowej.

W zamian zostały wprowadzone, w nowym rozdziale 6a Ordynacji podatkowej, regulacje dotyczące dodatkowego zobowiązania podatkowego, m. in. w zakresie naruszenia przepisów dotyczących cen transferowych.

Zgodnie z tymi regulacjami, dodatkowe zobowiązanie podatkowe wynosi 10% sumy nienależnie wykazanej lub zawyżonej straty podatkowej i niewykazanego w całości lub w części dochodu do opodatkowania w zakresie wynikającym z wydanej decyzji w związku z cenami transferowymi.

Wyżej wskazana stawka dodatkowego zobowiązania podatkowego może ulec podwojeniu, a nawet potrojeniu w określonych sytuacjach.

I tak, stawka dodatkowego zobowiązania podatkowego ulega podwojeniu (do 20%), jeżeli m. in.:

• podstawa do ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego przekracza 15 000 000 zł – w zakresie nadwyżki ponad tę kwotę, albo
• strona lub podatnik nie przedłoży dokumentacji podatkowej.

Natomiast stawka dodatkowego zobowiązania podatkowego ulega potrojeniu (do 30%) w przypadku łącznego spełnienia przesłanek wskazanych powyżej (tej sankcji nie stosuje się jednak, jeżeli strona uzupełni niekompletną dokumentacje podatkową w pełnym zakresie w terminie wskazanym przez organ podatkowy, nie dłuższym niż 14 dni).

Nowelizacja określa też pięć podstawowych metod weryfikujących ceny transferowe. Są to następujące metody:

• porównywalnej ceny niekontrolowanej,
• ceny odprzedaży,
• koszt plus,
• marży transakcyjnej netto,
• metody podziału zysku.

Nowe regulacje umożliwiają zastosowanie, w uzasadnionych przypadkach, również innych niż wymienione powyżej metod, w tym technik wyceny.

Wprowadzona została reguła, zgodnie z którą korekta cen transferowych stanowi odpowiednio przychód lub koszt uzyskania przychodów i jest ujmowana w roku, którego dotyczy – o ile spełnione są warunki wskazane w przepisie (m. in. posiadanie oświadczenia podmiotu powiązanego o dokonaniu korekty w tej samej wysokości, potwierdzenie dokonania korekty w rocznym zeznaniu podatkowym).

Dodane zostały kluczowe definicje pojęć używanych w przepisach oraz uproszczono dotychczas stosowane. Zmiany te mają zapobiec rozbieżności w zakresie ich interpretacji.

Uzupełnienie omawianych regulacji ustawowych (m. in. w zakresie elementów lokalnej i grupowej dokumentacji, sposobu i trybu eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych) będą stanowiły rozporządzenia wykonawcze do ustaw, których lektura może przynieść kolejne kwestie, które mogą mieć wpływ na wewnętrzne procedury w zakresie cen transferowych stosowane przez podatników.

Powyższe informacje mają charakter ogólny (nie mają charakteru pełnego i wyczerpującego) – w szczególności nie są opinią lub poradą prawną.
W przypadku pojawienia się jakichkolwiek pytań związanych z prezentowanymi informacjami zapraszamy do kontaktu z nami.