„Biała lista” podatników VAT od 01.09.2019

Przypominamy, że z dniem 01.09.2019 r. wejdzie w życie kolejna nowelizacja przepisów podatkowych, która ma na celu uszczelnienie systemu poboru podatku VAT, ale jednocześnie ułatwia podatnikom zachowanie należytej staranności przy weryfikacji kontrahentów, chodzi o tzw. „białą listę podatników VAT”.

Począwszy od 1.09.2019 r. Szef KAS udostępni w postaci elektronicznej wykaz podmiotów, w odniesieniu do których naczelnik US nie dokonał rejestracji albo które wykreślił z rejestru jako podatników VAT, ale przede wszystkim wykaz ten będzie zawierał również dane podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, w tym podmiotów, których rejestrację jako podatników VAT przywrócono.

Co więcej, zgodnie z nowym brzmieniem art. 96b ust. 2 ustawy o VAT wykaz ma umożliwiać weryfikację, czy podmiot znajduje się w wykazie na wybrany dzień, przypadający nie wcześniej niż w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym podmiot jest sprawdzany. Tak więc podatnik, chcący zweryfikować informację o rejestracji dostawcy na potrzeby VAT na konkretny dzień w okresie 5 lat poprzedzających bieżący rok podatkowy, będzie miał taką możliwość.

Począwszy od 1.09.2019 r. całkowicie nowym elementem wykazu będą numery rachunków bankowych/w skok, które podatnicy wskazali w zgłoszeniu rejestracyjnym lub aktualizacyjnym jako związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W świetle art. 7 ustawy nowelizującej wykaz zostanie utworzony według danych na 31.08.2019 r. i obejmie numery rachunków bankowych/w skok, wskazane przez podatnika w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniach aktualizacyjnych oraz potwierdzone przy wykorzystaniu STIR. Można zatem racjonalnie założyć, że jeżeli dany rachunek bankowy/w skok przestał istnieć, a podatnik nie złożył w tym zakresie zgłoszenia aktualizacyjnego, to taki nieistniejący na 31.08.2019 r. rachunek nie zostanie ujawniony w wykazie.

Na dzień uruchomienia wykazu, tj. 1.09.2019 r., w założeniu stanie się on jedynie narzędziem mającym ułatwić podatnikom weryfikację kontrahentów, natomiast niesprawdzenie danych objętych wykazem nie będzie mieć dla podatnika ubocznych negatywnych skutków. Będzie wyłącznie jednym z kryteriów formalnych zachowania należytej staranności, a więc podatnik dokonujący weryfikacji będzie mógł łatwiej udowodnić, że był należycie staranny przy nabywaniu towarów lub usług od kontrahentów krajowych.

Natomiast 1.01.2020 r. wejdą w życie kolejne regulacje wprowadzone ustawą nowelizującą, które w praktyce zmuszą nabywców do weryfikacji numerów rachunków rozliczeniowych, na które dokonują oni płatności za nabywane towary lub usługi.

Zgodnie z nowym art. 22p ust. 1 pkt 2 updof oraz art. 15d ust. 1 pkt 2 updop podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji, określonej w art. 19 Prawa przedsiębiorców, została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podatników VAT czynnych – w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, potwierdzonych fakturą, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny.

Powyższe wyłączenie z kosztów podatkowych będzie zatem mieć zastosowanie w przypadku łącznego ziszczenia się następujących przesłanek:

• nabywcą jest podatnik PIT/CIT, prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą,
• dostawa towarów lub świadczenie usług zostały potwierdzone fakturą,
• dostawcą towarów lub usługodawcą jest podmiot zarejestrowany jako czynny podatnik VAT,
• płatność następuje w ramach transakcji między przedsiębiorcami, a jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 tys. zł (brutto, łącznie z VAT) lub równowartość tej kwoty (transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych, ogłaszanego przez NBP, z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji),
• płatność nastąpiła na rachunek rozliczeniowy inny niż widniejący – na dzień zlecenia przelewu – w wykazie czynnych podatników VAT.

Zapłata na rachunek dostawcy nieujęty w wykazie podatników spowoduje obowiązek zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów w miesiącu, w którym został zlecony przelew. Wobec braku możliwości zmniejszenia kosztów (np. z uwagi na zbyt niską ich kwotę w danym miesiącu) obowiązkowe będzie zwiększenie przychodów.

Oznacza to, że podatnicy dokonujący zakupów o wartości przekraczającej 15 tys. zł będą w praktyce zobowiązani do każdorazowego sprawdzenia – na moment zlecania płatności – czy rachunek bankowy/w skok, na który dokonywany jest przelew, znajduje się w wykazie prowadzonym przez Szefa KAS. Co więcej, weryfikacja taka powinna nastąpić również w przypadku, gdy dla zaksięgowanej faktury zostanie zlecony przelew w odległym terminie płatności, np. 60 dni. Na dzień zlecenia przelewu podatnik powinien się upewnić, czy numer rachunku bankowego, na który następuje płatność, nadal widnieje w wykazie.